Raport EFRAG, czyli pierwsze wnioski dotyczące implementacji ESRS

W lipcu 2024 r. na stronie EFRAG pojawił się raport zatytułowany „Implementacja ESRS: Pierwsze wnioski z praktyk zaobserwowanych w wybranych przedsiębiorstwach”. Obrazuje on wyniki badania, które przeprowadzono na niespełna 30 dużych firmach. Co dokładnie analizowano i jakie są kluczowe obserwacje? Czy sformułowane wnioski wpłyną na praktykę rynkową w zakresie raportowania na podstawie ESRS? Odpowiedzi poniżej.

Kluczowe informacje dotyczące raportu EFRAG

Raport obejmuje jedynie wybrane podmioty, które dobrano na podstawie kryteriów, takich jak:
• wielkość,
• branża,
• zaawansowanie we wdrożeniu ESG w organizacji.

Dokument nie bierze pod lupę wszystkich zagadnień z ESRS, a jedynie wybrane kwestie. Nie jest to zaskakujące, biorąc pod uwagę to, że obowiązkowe raporty na podstawie ESRS pojawią się dopiero w przyszłym roku.

Dokument przedstawiony przez EFRAG nie jest zatem pełnym obrazem wdrażania ESRS, ale stanowi pewien przedsmak wniosków, które mogą pojawić się dopiero po obowiązkowych publikacjach raportów ESRS (podlegających weryfikacji przez audytorów).

Niemniej jednak warto się z nim zapoznać, ponieważ zawiera kilka ciekawych spostrzeżeń, które mogą okazać się istotne dla szerszej grupy podmiotów.

Najważniejsze wnioski z badania 4 obszarów

Opisana w raporcie analiza objęła dane uzyskane od 28 dużych przedsiębiorstw z siedzibą w Unii Europejskiej. Firmy, działające w 8 różnych branżach, EFRAG podzielił na instytucje finansowe i niefinansowe. Do tych pierwszych zaliczały się banki, ubezpieczyciele i podmioty zarządzające aktywami. Natomiast sektor niefinansowy w badaniu reprezentowały przedsiębiorstwa użyteczności publicznej i firmy z branż, takich jak: technologia opieki zdrowotnej, chemikalia, transport drogowy czy tekstylia.

Raport EFRAG skupia się wokół czterech tematów:

• analizy istotności,
• data points (ujawnienia),
• łańcucha wartości
• podejścia organizacyjnego do raportowania ESG.

Najważniejsze wnioski prezentujemy poniżej.

Analiza istotności

Z raportu EFRAG wynika, że większość przedsiębiorstw widzi wartość w przeprowadzaniu analizy podwójnej istotności zgodnie z wytycznymi EFRAG, czyli dokładnie, obiektywnie oraz z wykorzystaniem źródeł zewnętrznych i wewnętrznych. To podejście jest oceniane lepiej od głównie jakościowej/ocennej analizy na bazie innych standardów.

Z informacji zawartych w raporcie wynika także, że przedsiębiorstwa stosują różne podejścia do oceny podwójnej istotności (przypominamy, że ESRS nie narzucają tutaj jednego modelu). Niektóre podmioty przybierają podejście oparte w głównej mierze na twardych danych, a inne bazują w większym stopniu na własnej ocenie (judgement-based approach).

Dodatkowo badanie EFRAG wskazuje, że organizacje rozumieją znaczenie opinii wewnętrznych ekspertów i interesariuszy, a także dążą do ustrukturyzowanej współpracy z nimi.

Data points (ujawnienia)

Z raportu EFRAG wynika, że wiele przedsiębiorstw nie stosuje jeszcze oceny podwójnej istotności w zakresie konkretnych punktów danych. A to może prowadzić do uwzględnienia przy raportowaniu większej liczby punktów danych niż wymagają tego standardy. Efektem tego zdaniem EFRAG może być ryzyko odwrócenia uwagi od istotnych informacji.

Dodatkowym wnioskiem z badania jest to, że większość przedsiębiorców korzysta z Wytycznych Implementacyjnych 3 (EFRAG IG 3) w celu przeprowadzenia identyfikacji punktów danych. Jednak tylko kilku z nich wykorzystuje te wytyczne również do przygotowania się do wymaganego znakowania cyfrowego sprawozdań (tagowania).

Łańcuch wartości

Spośród czterech analizowanych zakresów, w badanych przedsiębiorstwach obszar łańcucha wartości jest najmniej rozwinięty. Firmy oczekują, że sektorowe ESRS zapewnią większą jasność w tej kwestii.

Niektóre podmioty przyjmują uproszczone, zagregowane mapowanie łańcucha wartości. Biorą więc pod uwagę tylko bezpośrednich kontrahentów biznesowych (na wyższym i niższym szczeblu łańcucha wartości) oraz operacje własne. Te organizacje zamierzają stosować przepisy przejściowe ESRS, które w kilku pierwszych latach raportowych pozwalają na pominięcie informacji o łańcuchu wartości.

Jednocześnie firmy te nie wykluczają, że w przyszłości podejmą dodatkowe kroki w celu rozszerzenia badania łańcucha wartości poza Tier 1 (bezpośrednie relacje biznesowe).

Podejście organizacyjne do raportowania ESG

Przebadane przedsiębiorstwa są zgodne co do tego, że przygotowanie sprawozdawczości zgodnej z CSRD:

• wzmocniło współpracę między działami (np. między działami ds. zrównoważonego rozwoju, finansów, ryzyka, IT i jednostkami biznesowymi);
• uwypukliło potrzebę standaryzacji procesów raportowania ESG, w tym kontroli jakości danych –  szczególnie w ramach przygotowań do atestacji przez biegłego rewidenta;
• wymaga dodatkowych umiejętności i zasobów (wiedzy, danych, technologii, a także alokacji czasu pracowników lub zatrudnienia nowych osób).

Bardziej szczegółowe analizy w planach

Powyższe wnioski nie są rewolucyjne i potwierdzają kształtującą się praktykę rynkową. Warto jednak dodać, że w raporcie znalazła się informacja o planach sekretariatu EFRAG w kontekście przygotowywania bardziej szczegółowych analiz. Być może przybiorą one formę rocznego raportu o stanie implementacji ESRS.

Takie badania miałyby uwzględniać także weryfikację oświadczeń o zrównoważonym rozwoju, które zostały przebadane przez audytora. Tego typu analiza z pewnością będzie bardziej przydatna w kontekście rzeczywistej praktyki.

Jeśli mają Państwo pytania do tego tematu lub potrzebują wsparcia w stworzeniu raportu niefinansowego (np. na podstawie ESRS) – zachęcamy do kontaktu.