Raportowanie ESG a compliance

ESG (środowisko, odpowiedzialność społeczna, ład korporacyjny) to coraz ważniejsze obszary dla współczesnych organizacji. Mają spore znaczenie dla społecznego odbioru działań przedsiębiorstwa, a ponadto są często brane pod uwagę przez inwestorów. Jedną z najczęstszych metod, jakie są wykorzystywane do komunikowania interesariuszom podejścia do ESG i szerzej zrównoważonego rozwoju jest raportowanie ESG.

Zanim jednak organizacja podzieli się z szerszą publicznością takim raportem, musi przejść przez złożony i wieloetapowy proces jego przygotowania. Wymaga on nie tylko zebrania dużej ilości danych, ale także zaangażowania wielu działów funkcjonujących w spółce. Jednym z kluczowych zespołów, którego nie może zabraknąć na żadnym etapie przygotowywania raportu ESG są niewątpliwie compliance.

Kto odpowiada za raportowanie ESG?

Podejście do tej kwestii może wyglądać różnie (w zależność od zasobów, wielkości i rodzaju działalności danego podmiotu). W wielu organizacjach (szczególnie tych większych) odpowiedzialność za ten zakres jest jednak przypisywana funkcji compliance – oddziałom zajmującym się zapewnieniem zgodności działań firmy z regulacjami prawnymi.

Potwierdza to m.in. raport PwC opublikowany w maju 2021, w którym połowa ankietowanych spółek zgodziła się, że to właśnie dział compliance powinien zajmować się raportowaniem ESG[1].

Podobne wnioski znajdziemy w wynikach ankiety OnePoll, przeprowadzonej pod koniec 2021 roku przez firmę Navex Global. W ramach badań przepytano 400 przedstawicieli firm z USA, Wielkiej Brytanii, Francji i Niemiec. Wyniki tej ankiety prezentujemy na grafice.

Źródło: https://www.navex.com/en-us/company/press-room/global-compliance-survey-highlights-convergence-esg-compliance-programs/

Dlaczego to właśnie compliance może odpowiadać za raportowanie ESG?

Podejście prezentowane przez powyższe firmy, które zakłada, że raportowanie ESG powinno być zadaniem działów compliance, wynika przede wszystkim ze spójności pod względem kompetencji. Doświadczony compliance officer posiada rozległą wiedzę na temat polityk, procedur i systemów funkcjonujących w spółce. Monitoruje jej otoczenie biznesowe i prawne oraz zarządza zidentyfikowanymi ryzykami. Jest to także pierwszy kontakt dla sygnalistów zgłaszających nieprawidłowości w organizacji, w związku z czym, specjalista do spraw zgodności doskonale wie, jakie obszary w organizacji są najbardziej wrażliwe i wymagają poprawy.

Nie dziwi więc, że jest to zazwyczaj pierwsza osoba przychodząca na myśl przy temacie raportowania czynników niefinansowych. Od strony zarządzania, tak naprawdę wszystkie aspekty ESG są ściśle powiązane z funkcją compliance. To właśnie ten dział odpowiada za zidentyfikowanie ewentualnych nieprawidłowości w tych obszarach i ich wyeliminowanie.

Szczególną rolę compliance posiada w obszarze ładu korporacyjnego, ale nie są mu obce także tematy środowiskowe i społeczno-pracownicze, chociaż w tych dwóch kwestiach zazwyczaj współpracuje z działem HR oraz ze specjalistami ds. środowiska.

Standard ESRS G1 – Prowadzenie działalności gospodarczej

Od strony prawnej, warto zwrócić uwagę, że raportowanie zgodne z dyrektywą CSRD odbywa się z wykorzystaniem standardów ESRS, gdzie szczególnie ważnym punktem dla compliance jest standard ESRS G1 – Prowadzenie działalności gospodarczej.

W ramach tego standardu poruszane są typowe dla compliance kwestie, w tym m.in.:

• kultura korporacyjna,
• korupcja i przekupstwo,
• ochrona sygnalistów.

To ostatnie zagadnienie jest szczególnie istotne nie tylko w kontekście standardu ESRS G1, ale wszystkich pozostałych ESRS (w tym środowiskowych i społecznych) – zgłaszanie i eliminacja nieprawidłowości odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu etycznego i zgodnego z prawem działania organizacji we wszystkich obszarach ESG. Aby skutecznie chronić interesy sygnalistów oraz zapewnić pełną zgodność procedury whistleblowingowej z przepisami, w tym unijnymi, można skorzystać z rozwiązań takich jak WhistBoard.

Dzięki dobrej znajomości organizacji oraz fachowej wiedzy z zakresu zgodności, dział compliance nie tylko będzie w stanie sprawnie uzyskać i opisać dane niefinansowe potrzebne do raportowania ESG (jednak często przy wsparciu innych działów). Będzie mógł również zrealizować także inne istotne z punktu widzenia ESRS zadania. Mogą to być np.:

• ocena funkcjonującej polityki i procedur oraz zaproponowanie koniecznych zmian,
• zarządzanie zidentyfikowanymi podczas analizy istotności ryzykami ESG,
• odpowiednio ułożenie procesów wewnątrz organizacji (mapowanie odpowiedzialności) w kontekście nowych ryzyk ESG i konieczności zaadresowania nowych zadań;
• implementacja nowych wymogów i kontrola ich przestrzegania w organizacji np. wymogi z CSDDD, greenwashing itp.

Dlaczego warto raportować w kontekście compliance?

Odpowiednie raportowanie ma znaczenie nie tylko z uwagi na wymogi regulacyjne. To również skuteczny sposób, by zapewnić firmie sprawniejsze zarządzanie zgodnością, lepszy kontakt z interesariuszami, a co za tym idzie często także przewagę konkurencyjną.

Najważniejsze korzyści z poprawnego stosowania ESG i rzetelnego raportowania niefinansowego wymieniamy na grafice niżej.

Jak przygotować się do raportowania ESG?

Poprawne raportowanie ESG wymaga przede wszystkim odpowiedniego przygotowania. Pierwszym krokiem zawsze powinno być ustalenie podmiotu odpowiedzialnego (wewnętrznego project managera), którym może być np. właśnie compliance oficer, oraz przeszkolenie kadry. Dzięki temu wszystkie zaangażowane osoby będą mogły zrozumieć znaczenie tego procesu i czynniki, które stoją za potrzebą raportowania.

Kolejny etap to tzw. analiza podwójnej istotności, czyli określenie faktycznego wpływu działań firmy na otoczenie i interesariuszy oraz zidentyfikowanie ryzyk i szans ESG. Czyli w praktyce zgodnej z CSRD – wybór konkretnych wskaźników ESRS, które zostaną zaraportowane.

Następnie można przejść do opracowania strategii ESG. To krok, w którym definiuje się konkretne targety dla organizacji, mające na celu zniwelowanie negatywnych wpływów i eliminację ryzyk. Nie zawsze będzie to element obowiązkowy, ale z pewnością jest rekomendowany.

Po wskazaniu celów, trzeba zająć się zgromadzeniem danych niefinansowych. Ostatnim etapem jest oczywiście przygotowanie ostatecznego raportu.  

Oferujemy profesjonalne wsparcie w całym procesie – od szkoleń po pomoc w opracowaniu raportu. Zachęcamy do kontaktu, by dowiedzieć się więcej.

[1] https://www.pwc.pl/pl/pdf-nf/2021/ESG_Miecz_Damoklesa_raport_PwC_2021.pdf